2015 yılından bu yana keyifle kullanmakta olduğum Yamaha XT660Z Ténéré hakkında biraz araştırma yapmak istedim. Öyle teknik özellikleri, boyu hızı vs değil. Bu aracın köklerini merak ediyordum.
Öncelikle şunu söylemeliyim; bu makineyi sevmem için yaklaşık 10.000 km sürmem gerekti. Zor anlaştım onunla. İkinci el satış ilanlarına dikkat ettiğinizde ilk 3-5 bin km içinde yeniden satışa çıkmış tertemiz araçlar görürsünüz. Bunun sebebi motosikletin kolayca anlaşılamaması olduğunu düşünüyorum.
Birisi “bu nasıl bir motosiklettir?” diye sorduğunda net bir açıklama yapmakta zorlandığımı fark ettim. Neticede hazır ağırlığı 208.5 kg, 660 cc, 48 hp, tek silindirli bir enduro. 896 mm sele yüksekliğini göz önüne aldığınızda size neler verebileceğini az buçuk anlayabilirsiniz. Ancak Ténéré 660 bu teknik detayların anlatamayacağı özellikler barındırmakta.
Öncelikle “güvenilir” dir. Rijit şasesi, dayanıklı yapısı, ne ağır ne hafif, ne küçük ne büyük denebilecek ve iki kişiyi uzaklara götürebilecek ölçüleri, olası tüm sorunlara rahatça müdahale edebileceğiniz basit yapısı bu motosikleti benzersiz yapmaktadır.
Toprakta, çamurda, kötü yollarda ilerlediği gibi asfalt kullanımında rahatça 170 km hıza ulaşabilirsiniz. Nefis bir sele konforu vardır, uzun saatler boyunca sürebilirsiniz.
Fakat buna rağmen adeta “oturma, ayakta kullan” diyen bir tarafı var. Asfaltta, stabilize yolda, toprakta, bozuk zeminde gazı açıp gitmeniz gerek. Yavaş sürüş için hazırlanmamış. Keyifle sakin sakin süreyim derseniz burnunuzdan getiren bir tavrı var. Size uymaz, siz ona uyarsınız. Hırçın değil, ama sert çocuk. Biraz terbiyesiz.
XT660Z Ténéré, 2015
İşte bu noktada kendime şu soruyu sormak ihtiyacı duydum: Genelde sakin sürüşü tercih eden, geçmişde XV1100 Virago, XL650V Transalp gibi munis motosikletler kullanmış olan ben, neden bu aracı çok sevdim?
2008-2017 yıllarında üretilen XT660Z’nin kalbi aslında bir italyan: Motori Minarelli. İsmini pek duymadığımız bu firmanın işi sadece çeşitli firmalara “motor” üretmek.
Motori Minarelli’nin kökeni Vittorio Minarelli ve Franco Morini‘nin Fabbrica Bolognese Motori (F.B.M.) adında bir şirket kurduğu 1951 yılına dayanıyor. Şirketin ilk ürünleri tam motorsikletlerdi.
Bunların arasında 2 zamanlı yatay tek silindirli motora sahip Gabbiano (125 cc) ve 4 vitesli, 110 km/s hıza ulaşabilen 200 cc’lik 4 zamanlı Vampir bulunuyordu. 1954 yılında şirket, motosiklete ek olarak 48 cc moped üretmeye başlar.
Gabbiano 125
1956’da F.B.M. motosiklet üretiminden vazgeçer ve 2 zamanlı moped ve motosiklet motorlarının üretimine odaklanır. İki ortak aynı yıl içinde ayrılır ve Vittorio Minarelli (F.B. Minarelli olarak), yirmi teknisyeni ile çok çeşitli motorların imalatına geçer. Ürettikleri motorlar Bologna’dan İtalya, Avrupa ve Latin Amerika pazarına satılır.
Yıllar içinde gelişerek teknolojisini ve ismini geliştiren firma, artan küresel rekabet ve zorluklar neticesinde 2002 yılında Yamaha şirketler grubu üyesi olarak hayatına devam etme kararı alır.
2008 yılı itibarı ile kuruluşundan bu yana 10.000.000 motor üretmeyi başarır.
Halen Yamaha Motor grubunun İtalya, Fransa ve İspanya’daki motosiklet üretim üsleri için 49cc’den 660cc’ye kadar değişen motosiklet motorları üretmektedir.
Bildiğim kadarı ile 660 cc tek silindirli bu motor şu araçlarda kullanılmaktadır:
– Aprilia Pegaso Strada
– Derbi Mulhacen
– Jawa 660
– Yamaha MT-03
– Yamaha XT660R
– Yamaha XT660Z Ténéré
Anlaşılan Japon disiplini ile imal edilen ve içinde “İtalyan ateşi” barındıran bu “sert çocuk”, benim gibi bir kısım Enduro, Rally-Touring ve Adventure Tourer müşterileri için vazgeçilmez oldu. Tutkunun sebebi bu olsa gerek.
1976’da XT500 ile başlayan, Paris-Dakar yarışlarında yıllarca dereceler alarak koşan, ismini Nijerya’nın meşhur Ténéré çölünden alan bu seri yıllar içinde evrilerek günümüze kadar başarıyla ulaştı.
Motosiklet dünyasında özellikle 90’lı yılların ürünlerine karşı ayrı bir saygı var. Kaliteli firmalar günümüzde her ne kadar yüksek teknolojili ürünler üretse de biz kullanıcılar 90’lı yılların genlerini arıyoruz.
Artık 660 Ténéré imalatı bitti. Yerine T7 kod isimli henüz konsept olarak görebildiğimiz yeni modeli beklemekteyiz.
Ancak şunu sormadan edemiyorum;
XT660Z Ténéré acaba “Son Mohikan” mıydı?
Kaynaklar;
Motori Minarelli;
http://www.motoriminarelli.it/aziendaeng.html
Yamaha Global;
https://global.yamaha-motor.com/news/2008/0414/minarelli.html
Yamaha Ténéré History;
https://global.yamaha-motor.com/showroom/offroadmania/ch4/
Yamaha T7 Concept;
https://www.yamahamotorsports.com/adventure-touring/pages/yamaha-t7-concept
Ertuğrul Ortaç
18 Mart 2018
Y o l d a y ı z . b i z 